Ένα θέμα το οποίο απασχολεί όλους τους γονείς είναι, πως θα συμβάλουν στην διαμόρφωση της αυτοεκτίμησης του παιδιού. Αυτοεκτίμηση είναι ένας όρος που σχετίζεται με την θετική ή αρνητική εικόνα που χτίζει ένα άτομο για τον εαυτό του και έχει συναισθηματικό περιεχόμενο. Το παιδί αποτελεί ένα άγραφο χάρτη πάνω στον οποίο οι γονείς θα πρέπει να χαράξουν σημαντικούς σταθμούς, που θα το βοηθήσουν να προχωρήσει. Η εικόνα που θα φτιάξει για τον εαυτό του αποτελεί την βάση για την δημιουργία και εξέλιξη του, για αυτό χρειάζεται οι γονείς να είναι πολύ προσεκτικοι στον τρόπο που μιλάνε, συμπεριφέρονται στο παιδί τους. Βέβαια η εικόνα που έχει αρχίσει να διαμορφώνει για τον εαυτό του το παιδί έχει ξεκινήσει από πολύ νωρίς, αφού τα παιδιά ακούν , νιώθουν και καταλαβαίνουν ότι συμβαίνει γύρω τους. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε στο μυαλό μας ότι το παιδί κατά την μέση παιδική ηλικία αρχίζει και συγκρίνει τον εαυτό του με τον εξωτερικό κόσμο, για να δει αν ανταποκρίνεται στα δεδομένα της κοινωνίας. Η αυτοεκτίμηση του σε αυτή την ηλικία είναι συνήθως υψηλή, και αντικατοπτρίζει μία γενικότερη εικόνα του εαυτού τους. Αυτό σημαίνει ότι εάν το παιδί έχει θετική αντίληψη για τον εαυτό του, θεωρεί ότι είναι καλό σε όλα, ενώ αντίθετα αν αντιλαμβάνεται αρνητικά τον εαυτό του, αισθάνεται ανεπαρκής σε πολλούς τομείς. Πως λοιπόν μπορούν οι γονείς να “φυτέψουν” θετικούς σπόρους αυτοεκτίμησης σε ένα παιδί; Η δική μας εικόνα Όλα ξεκινάνε από την δική μας εικόνα και αντίληψη του εαυτού. Ας μην ξεχνάμε ότι οι γονείς αποτελούν τα πρότυπα για τα παιδιά τους. Έτσι όσο πιο θετικά βλέπουμε τον εαυτό μας, τόσο πιο καλό παράδειγμα θα δώσουμε. Επιπλέον είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τις αδυναμίες μας. Κανένας γονιός δεν είναι τέλειος και είναι αποδεκτό! Ωστόσο χρειάζεται να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε συνεχως και να ωριμάζουμε. Προσέχουμε πως μιλάμε Τα παιδιά είναι πολύ ευαίσθητα σε όλη την διάρκεια της ανάπτυξης τους. Έτσι χρειάζεται να τα επαινούμε, όχι μόνο για τις επιτυχίες που έχουν καταφέρει, αλλά και για την προσπάθεια που έχουν κάνει. Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο που χρειάζεται να τονιστεί, είναι να μην τα συγκρίνουμε με άλλα παιδιά, ξαδέρφια και αδέρφια. Κάθε παιδί έχει τον δικό του ιδιαίτερο χαρακτήρα και προσωπικότητα, χαρίσματα και ικανότητες. Είναι ξεχωριστό και αυτό πρέπει να τους λεμε!
Θέτουμε στόχους.
Ανάλογα την ηλικία και την ιδιοσυγκρασία του παιδιού, βάζουμε μικρούς εύκολους στόχους τους οποίους μπορεί να επιτύχει. Αυτό δυναμώνει την εικόνα που έχει για τον εαυτό του και του δίνει θάρρος να προχωρήσει και να τολμήσει αργότερα πιο δύσκολα πράγματα και καταστάσεις. Σε όλη αυτή την προσπάθεια η επιβράβευση παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς το παιδί αισθάνεται σημαντικό και σίγουρο για τον εαυτό του. Εντοπίζουμε τις λανθασμένες αντιλήψεις του παιδιού μας Πολλές φορές τα παιδιά προβάλουν μία εικόνα του εαυτού τους η οποία δεν συνάδει με την πραγματικότητα. Σε αυτό το σημείο οι γονείς θα πρέπει να εντοπίσουμε αυτές τις αντιλήψεις και να τις αναστρέψουμε, καθώς μπορεί να ριζώσουν μέσα τους και να το οδηγήσουν στα αντίθετα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί είναι καλό σε πολλά μαθήματα αλλά όχι στην ορθογραφία, υιοθετεί μία στάση λέγοντας ότι τα πάει «χάλια στο σχολείο» ή ότι είναι «κακός μαθητής». Οι γονείς χρειάζεται να αποσαφηνίσουμε την κατάσταση που βρίσκεται το παιδί λέγοντας ότι είναι πολύ καλός μαθητής απλά χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια στο μάθημα της ορθογραφίας και ότι είστε πρόθυμοι να το βοηθήσετε! Δημιουργούμε ένα όμορφο οικογενειακό περιβάλλον Το παιδί που μεγαλώνει σε ένα υγιές περιβάλλον με τους γονείς του, μέσα σε σχέσεις που εκδηλώνεται η αγάπη, ο σεβασμός και η επικοινωνία, θα μάθει να συμπεριφέρεται με τον αντίστοιχο τρόπο. Αντίθετα μεγαλώνοντας σε ένα περιβάλλον με τσακωμούς, σωματική και λεκτική κακοποίηση, θα πυροδοτήσει την αρνητική αντίληψη του παιδιού τόσο για τον εξωτερικό κόσμο όσο και για τον ίδιο του τον εαυτό. Να είμαστε τρυφεροί και ειλικρινείς Είναι σημαντικό να δώσουμε από πολύ μικρή ηλικία αγάπη και στοργή στα παιδιά μας. Χρειάζεται κάθε μέρα να τους υπενθυμίζουμε πόσο περήφανοι είμαστε για αυτά και πόσο τα αγαπάμε. Άλλωστε εμείς είμαστε που τους μαθαίνουμε τι θα πει αγάπη! Το αγκάλιασμα είναι ένας ακόμα τρόπος να τους δείξουμε πόσο πολύ τα νοιαζόμαστε και να ενισχύσουμε την αγάπη για τον εαυτό τους. Έκφραση συναισθημάτων Η αποδοχή των συναισθημάτων θα βοηθήσει το παιδί να εκφραστεί πιο ανοιχτά και ειλικρινά για όσα νιώθει! Η ενθάρρυνση να λέει καθαρά αυτό που σκέφτεται, αυτό που το πληγώνει, ή το θυμώνει , θα το οδηγήσει να αναγνωρίζει και να αποδέχεται τα συναισθήματα του, και όχι να τα κρύβει... κάτι που θα οδηγήσει σε ξεσπάσματα, θυμό και επιθετικότητα. Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να μοιραζόμαστε τις σκέψεις και τα συναισθήματα μας με τα παιδιά μας, γιατί έτσι ενισχύσουμε την αυτοεκτίμηση τους, και θα τα ενθαρρύνουμε να εκφράζουν και να αναγνωρίζουν όσα νοιώθουν, τον ίδιο τους τον εαυτό.
Παναγιώτα Νικολοπούλου
Ψυχολόγος- Msc Παιδοψυχολογίας
Ειδικευόμενη στην Συστημική και Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία
Email : panayiotanikolopoulou@gmail.com
Tel : 6986579922