Από πολύ νωρίς το παιδί μαθαίνει να επικοινωνεί, να σχετίζεται με τους γύρω του και να διαμορφώνει μία εικόνα για τον εαυτό του. ‘Ήδη από μηνών, το παιδί δέχεται έναν καταιγισμό νέων πληροφοριών και συναισθημάτων που τον βοηθούν να αναπτύξει μια υγιή και αποδεκτή άποψη για το ίδιο, που θα εξελιχθεί μεγαλώνοντας. Ενισχύοντας την πρωτοβουλία στο παιδί μας, ανοίγουμε έναν δρόμο για ανάπτυξη περισσότερων δεξιοτήτων στο μέλλον, μία υψηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση αλλά και πληρότητα συναισθημάτων. Το παιδί αποτελεί έναν άγραφο χάρτη πάνω στον οποίο θα πρέπει να χαράξουμε σημαντικούς σταθμούς που θα περάσει και θα το βοηθήσουν να εξελιχθεί σε ένα υγιές άτομο.

Παρακινώντας τα παιδιά να πάρουν πρωτοβουλίες τα βοηθούμε να νιώσουν αποδεκτά και ικανά, τους καλλιεργούμε μία θετική εικόνα για τον εαυτό τους, καθώς επίσης και να αναπτύξουν δεξιότητες κοινωνικοποίησης. Πολλά παιδιά δυσκολεύονται στα πρώτα χρόνια, που αποχωρίζονται το οικογενειακό περιβάλλον , να ενσωματωθούν στο νέο σύστημα. Αυτό συμβαίνει γιατί καλούνται να λειτουργήσουν με έναν νέο τρόπο σε ένα διαφορετικό περιβάλλον, στο οποίο υπάρχουν πολλά περισσότερα άτομα από αυτά που έχουν συνηθίσει. Το κλειδί βρίσκεται να αισθανθεί ασφάλεια και σιγουριά το παιδί, και αυτό καλλιεργείται από νωρίς, από τους γονείς.

Πως μπορούμε λοιπόν να οδηγήσουμε το παιδί να χρησιμοποιήσει τις δικές του δυνάμεις; Να νιώσει σίγουρο για τον εαυτό του;

Ενισχύοντας την άποψη ότι μπορεί να δράσει και μόνο του, σε στιγμές «ελεύθερης» και «δομημένης δράσης», όπως λέμε. Ελεύθερη δράση είναι η αλληλεπίδραση, η συμπεριφορά που αναπτύσσεται σε μία συνθήκη, όπως το παιχνίδι, όπου δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες. Αντίστοιχα δομημένη είναι η δράση που σχετίζεται από μία σειρά βημάτων που θα πρέπει να ολοκληρωθούν για να επιτευχθεί ένα αποτέλεσμα, όπως το μπάνιο ή το φαγητό. Σε αυτές τις δύο συνθήκες λοιπόν είναι σημαντικό να αφήσουμε χώρο στο παιδί να δράσει μόνο του, να το παρατηρήσουμε χωρίς να παρέμβουμε. Ταυτόχρονα όμως χρειάζεται να καθόμαστε κοντά του, με το βλέμμα στραμμένο πάνω του, δίνοντας του την ευχαρίστηση ότι είναι σημαντικό για εμάς. Η πρωτοβουλία που θα πάρουν μπορεί να είναι σε συναισθηματικό, λεκτικό ή επίπεδο δράσης. Μπορεί να εκφράσει ένα συναίσθημα, να πει μία λέξη ή να ασχοληθεί με ένα παιχνίδι-αντικείμενο. Σκοπός μας δεν είναι να δείξουμε τι πρέπει να κάνουν τα παιδιά μας, σωστό ή λάθος, αλλά να ανοίξουμε τον δρόμο για να νιώσουν ικανά, μόνα τους. Η θετική ενίσχυση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, αλλά χρειάζεται να έχουμε όριο σε όσα λέμε και να μην υπερβάλλουμε για ότι κάνουν. Στην διάρκεια αυτών των διαδικασιών, για παράδειγμα, μπορούμε να ονομάζουμε ότι κάνουν τα παιδιά, με απλές λέξεις που ταιριάζουν στην ηλικία τους, με ήρεμο και θετικό τόνο, ενισχύοντας την επιλογή που έχουν πάρει. Ακόμα και η επανάληψη απλών ήχων, μπορεί να κάνει τα παιδιά μας να νιώσουν σύνδεση μαζί μας, ότι τα ακούμε, τα παρακολουθούμε και τα καταλαβαίνουμε, ενισχύοντας την άποψη ότι είναι σημαντικά. Θα δείτε ότι τα παιδιά θα συνεχίσουν να βγάζουν ήχους, λέξεις και θα περιμένουν την ανταπόκρισή σας, και αυτό θα είναι το πρώτο βήμα για την σύνδεση μεταξύ σας, ενισχύοντας την θετική εικόνα που έχει για τον εαυτό του μέσα από τα μάτια σας.

Οδηγώντας το παιδί να δράσει, να εξερευνήσει και να κάνει κάτι διαφορετικό και καινούργιο από αυτό που συνήθιζε, νιώθοντας ταυτόχρονα ότι είναι αρεστό και αποδεκτό από εμάς, θα αποκτήσει μία θετική εικόνα για τον εαυτό του, σιγουριά για ότι κάνει και αυτοπεποίθηση. Όλα αυτά θα συνεισφέρουν και στην αλληλεπίδραση αργότερα με τα παιδιά στο σχολείο του, καθώς θα μπορεί να συμμετέχει στο παιχνίδι, να εκφράζει την γνώμη του, χωρίς να ντρέπεται.

Παναγιώτα Νικολοπούλου

Ψυχολόγος- Msc Παιδοψυχολογίας

Ειδικευόμενη στην Συστημική και Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία

Email : panayiotanikolopoulou@gmail.com

Tel : 6986579922